باپیامبرخدا در آخرین حج(۴)
●ادامه مسیر کاروان تا مکه!
کاروان بعد از منزل‌گاه سُقیا با سیر شبانه،صبح روز پنج‌شنبه به قریه ابواء در وادی حردان در ده کیلومتری شهر ابواء می‌رسد.
برای پیامبر ابواء زنده شدن همه خاطرات مادرش است که در آغوش این شهر آرام گرفته است!۱
مادری که در کودکی او را از دست داد اما همیشه چشم‌های نگران و آغوش گرمش را با خود همراه دارد، حال که به نزدیکش آمده دوباره خاطراتش را با خود مرور می‌کنند و آن مادر پاک و رنج‌دیده را بزرگش می‌شمرند و او را زنده‌تر از همیشه در قلبش می‌یابند!
●در یکی از وادی‌های ابواء مردی برای پیامبر ظرفی پر از دانه‌های سفید شبیه نخود هدیه آورده، حضرت آن را می‌پذیرند و از آن میل می‌کنند.۲
هدیه‌‌هایی که نفیس و ممتاز نیستند اما در دریایی از عشق و عاطفه پیچیده شده و از مردمی با بضاعت اندک اما در نهایت اخلاص و سادگی تهیه و تقدیم محضرش می‌کنند، قبولش، تکریم آنان و باعث‌خرسندی میشود. به خصوص در آن هنگام که نزد خودشان از هدیه‌شان تناول می‌کنند یا مورد استفاده قرار می‌گیرد، نهایت احترام و تشکر و قدرشناسی تلقی می‌گردد و برآوردن آرزوی هر مسلمانی است که او به مهرش سلامی و تحفه‌ای بپذیرد یا نگاهی بدان بی‌افکند! کسی که همه وجودش عشق به حبیب خداست و نهایت دوستی‌اش، پذیرش محبتش خواهد بود که خود هدیه‌ی فاخریست!
● عذرخواهی در عدم قبول هدیه!
صعب بن جثّامه لیثی در همین منزل‌گاه ران گورخری را که شکار کرده بود و هنوز خون از آن می‌چکید، برای پیامبر هدیه می‌آورد. پیامبر آن را بازگرداند. احساس می‌کنند که وی ناراحت شده، از این‌رو به او فرمودند: "نمی‌خواستم هدیه‌ات را رد کنم، ولی ما مُحرم هستیم."۳
●روز جمعه کاروان از ابواء به وادی "عَقَبه‌هَرشی"( ازرق) و از آن‌جا به قُلّه هَرشی:(لِفت) می‌رسند.۴
کمی بعد از قله در محل "اِراک" که در منطقه "جحفه" قرار دارد و قبل از موقعیت "غدیر خم" واقع شده، می‌روند و نماز را در این‌جا اقامه می‌کنند. بعد به "کُراع‌الغُمَیم" می‌رسند که غدیر در همین منطقه قرار دارد. در این محل توقف می‌کنند.
● جمعی از زائران پیاده خدمت پیامبر می‌رسند و از خستگی راه شِکوِه می‌کنند و از حضرت درخواست دعا دارند. پیامبر خدا به آنان که به صف مقابل‌شان ایستاده‌اند، نگاهی محبت آمیز به آنان می‌اندازد و چنین دعا‌ی‌شان می‌کنند:
"الّلهُم اَعطیهم اَجرهُم و قوِّهم". خداوندا! به ایشان اجرشان را عطا فرما و ایشان را قوی بگردان."
پیامبر مردم را به میانه‌روی در راه رفتن توصیه می‌کنند و می‌فرمایند:
"اگر در راه رفتن بین دویدن و آرام رفتن حرکت کنند،هم جسم‌شان راحت‌می‌شود و راه زودتر پیموده میشود".۵
● بعد یک هفته راه پیمودن، جمعه از منطقه غدیر به سمت "قُدَید" حرکت می‌کنند و شنبه به قُدید می‌رسند. و در منزل‌گاهی به نام مُشَلَّل" نماز می‌گزارند.
روز یک‌شنبه به منطقه "عُسفان" می‌رسند و استراحت می‌کنند.
روز دوشنبه به "مرّالظهران" وارد می‌شوند و تا غروب آفتاب استراحت می‌کنند. غروب از این منطقه حرکت می‌کنند و در محل "ثنیّتین" بین دو کوه "کُدی" و"کَدا" پیاده می‌شوند تا نماز مغرب و عشاء را اقامه کنند. و شبانه از این محل حرکت و راه را طی می‌کنند تا به "سَرِف" می‌رسند۶ که آخرین منزل قبل مکه است.
در این منطقه پیامبر خدا به تشریح حج تمتع و عمره تمتع می‌پردازند.چنان‌چه عایشه همسر پیامبر می‌گوید: " با پیامبر خدا در ایام حج از مدینه خارج شدیم تا به منطقه سَرِف رسیدیم. پیامبر از اقامت گاهشان بیرون رفتند و در جمع اصحاب خود گفتند:
"هر کسی که قربانی همراه ندارد دوست دارم که اِحرام حجش را عمره قرار بدهد و هر کسی که قربانی همراه دارد چنین نکند.برخی به آن عمل کردند و برخی هم آن را انجام ندادند.۷
پیامبر همین مطلب را در محله بطحاء در مکه هم تکرار کردند۸
●ورود پیامبر به مکه روز چهارم ذی‌حجه
پیامبر همراه کاروان بعد از گذر از ذی‌طوی به کوه کدا آمدند و از گردنه مدنیین وارد منطقه ابطح در شمال شهر مکه شدند.۹ دستور توقف و برپایی خیمه‌ها داده میشود. به سرعت با مشارکت جوانان خیمه‌های حاجیان بر پا میشود.
هم‌زمان کاروان یمن به سرپرستی امام علی هم به مکه می‌رسد.۱۰و امام به دیدار پیامبر خدا می‌آید.
- حمید احمدی
- -----------------
- ۱- بحار الانوار، ج۱، ص۴۴۱
- ۲- واقدی، المغازی، ج۲، ص۱۰۹۴
- ۳-همان و صحیح مسلم، ج۲، ص۶۹۸.
- ۴-سنن بیهقی، ص۱۰۹۶و سنن ابن ماجه، ج۲، ص۹۶۵
- ۵-المحاسن، ج۲، ص۱۲۹
- ۶-المغازی، ص۱۰۹۷.
- ۷-صحیح بخاری، ج۱، ص۱۸۹و سنن بیهقی، ج۴، ص۳۵۳.
- ۸- همان، ج۵، ص۴
- ۹- المغازی، ج۲،ص۱۰۹۷.و الکافی، ج۴، ص۲۴۵.
- ۱۰-بحار الانوار، ج۲، ص۳۹۳-۳۹۶