شنبه آینده بزرگترین پیادهروی مذهبی دنیا در نقطهای از كره زمین به نام كربلا به مقصد میرسد؛ پیاده روی بزرگ اربعین، مناسكی كه هر سال به وقوع میپیوندد و گفته میشود كه اثر آن از بزرگترین رزمایشهای نظامی برای صلح در جهان بیشتر است، امسال نیز تكرار میشود؛ اما آیا از این مراسم بزرگ دینی – مذهبی بهرهبرداریهای مناسب فرهنگی در سطح جهانی صورت گرفته است؟
در همین رابطه روز گذشته پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب (khamenei. ir) درباره جایگاه ویژه زیارت اربعین مطلبی گذاشته كه در آن معظم له فرمودهاند: «شروع جاذبه مغناطیس حسینی در روز اربعین است.»
در سالهای اخیر استقبال از سنت پیادهروی اربعین بسیار بیشتر از گذشته بوده است، جاذبه مغناطیس حسینی كه در روز اربعین به اوج خود میرسد از روزها و هفتهها قبل آغاز شده است؛ هم اكنون مسلمانان و شیعیان سرتاسر دنیا از نقاط مختلف دنیا با پای پیاده به سوی كربلا در حال حركت هستند تا روز شنبه همچون پروانه به دور شمع بزرگی جمع شوند كه اسلام به واسطه رشادتهای او زنده باقی است.
قدمت پیادهروی اربعین به زمان «شیخ انصاری» بر میگردد
به گفته حجتالاسلام پناهیان، پیادهروی ایام اربعین به سوی حرم امام حسین(ع) از زمان «شیخ انصاری» وجود داشته اما بعد از آن دوره برای مدتی ترك شده بود.
پناهیان در یكی از برنامههای زنده تلویزیونی سیما درباره پیشینه و قدمت پیادهروی بزرگ اربعین گفت: «عالم جلیلالقدری به نام جناب محدث نوری- كه علما این عالم بزرگوار را میشناسند ـ این كار را ادامه دادند و بعد از آن دیگر تقریباً قطع نشده است. پیش از محدود شدن و ممنوع شدن عزاداری و پیادهرویها، علمای نجف و برخی از شیعیان ـ البته نه به این مقداری كه الان هست ـ پیادهروی را داشتهاند. از حضرت امام(ره) هم پیادهروی نقل شده است. همچنین از برخی از مراجع فعلی ـ كه خدا حفظشان كند ـ پیادهرویهایی را خودشان نقل كردهاند. یعنی پیادهروی در سیره علمای بزرگوار در طول سده اخیر و ایام قبل بوده است.»
پیاده روی اربعین اكنون به یكی از مشهورترین مناسك دینی و مذهبی مسلمانان شیعه در سرتاسر دنیا تبدیل شده است؛ مراسم معنوی روز اربعین نزد مردم ایران نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است تا آنجا كه نام این روز را در لیست روزهای قرمز گاهشمار رسمی كشور قرار داده است.
گفته میشود كه مجموع هزینههای ضروری و احتیاطی پیادهروی اربعین حدود ۵۰۰ هزار تومان میشود و در آستانه فرا رسیدن این روز خاص، خیل عظیم مشتاقان و زائران امام حسین(ع) در ایران به صرافت تدارك برای تشرف به كشور عراق و بارگاه امام سوم شیعیان میافتند. در این روزها حضور سیل عظیم جمعیت زائران سفر به كربلا در مقابل ساختمان سفارت عراق در میدان ولیعصر شاهدی دال بر این حقیقت است؛ حتی به نظر میرسد كه این جمعیت در سال جاری افزایش چشمگیری داشته باشد آن هم پس از آنكه اطلاع داده شد مسئولان سازمان حج و زیارت با مسئولان كشور عراق، رایزنیهایی انجام دادهاند تا صدور روادید و شرایط سفر به عراق برای علاقهمندان به حضور در این مراسم معنوی تسهیل شود. در عین حال با توجه به اشتیاق بسیاری از مردم ایران برای شركت در مراسم اربعین حسینی و تداخل این ایام با روزهای سرد سال نیز تمامی استانها بالاخص استانهای عبوری خوزستان، ایلام، كردستان، همدان و كرمانشاه در ایام قبل و بعد از اربعین به صورت شبانه روز آماده سرویسدهی و رسیدگی به وضعیت زائران هستند.
هنرهای تصویری برای اربعین چه كردهاند ؟
هر سال شمار زیادی از مردم ایران نیز به پیادهروی بزرگ اربعین میپیوندند ولی به نظر میرسد كه در دنیا كمتر برای شناساندن این مراسم بزرگ معنوی قدمهای بزرگی برداشته شده باشد. تلویزیون ایران و شبكه 3 هر از گاهی تصاویر اختصاصی از این پیاده روی بزرگ را پخش میكند و معمولا پخش تصاویر منتسب به این رسم دینی و معنوی از چند روز پیش از روز اربعین آغاز میشود. اما این انعكاس تنها ابعاد داخلی دارد و دنیا كمتر با چنین رسم بزرگ دینی و مذهبی آشنا است. پیادهروی عظیم اربعین مسیر نجف اشرف تا كربلا را شامل میشود كه بالغ بر 80 كیلومتر است؛ این رسمی دینی و خانوادگی به ندرت در سطح رسانههای دنیا انعكاس پیدا میكند.
در عرصه هنر سینما و مستند هم به غیر از شمار اندكی مستند كه آن هم به همت مستندسازان ایرانی ساخته شده، قدمهای محكمی برای معرفی این سنت دینی برداشته نشده است و به نظر میرسد كه بار انجام چنین مسئولیت خطیری همچنان بر دوش ایران باشد؛ كشوری كه به لحاظ فناوری سینما و هنرهای تصویری یك سر و گردن از كشورهای شیعه مجاورش بالاتر است و وضعیت سینما در عراق، افغانستان و دیگر كشورهای مسلمان شیعی به وضوح چندان چنگی به دل نمیزند و نمیتوان امیدی به آنها بست.
در حوزه عكاسی نیز چندی پیش یك عكاس ایرانی در گفتوگو با «جوان » از ثبت پانورامایی تصویر 80 كیلومتری پیادهروی عظیم نجف اشرف تا كربلا خبر داد؛ اتفاقی كه برای اولین بار در دنیا رخ میدهد آن هم در صورتی كه مسئولان كشور عراق مجوزهای لازم برای این خلاقیت جالب توجه را صادر كنند و آن را به تعویق نیندازند.
سید احسان باقری كه تا كنون شش سال توفیق سفر زیارتی به كربلا را داشته است پیشتر به «جوان» گفته بود: « از سه سال پیش در فكر این بودم كه یك عكس پانوراما از كل جاده نجف تا كربلا بگیرم و آن را به عنوان طویلترین عكس از عظیمترین پیادهروی دنیا ثبت ركورد كنم. » او از این طرح به عنوان فعالیتی رسانهای در جهت نشان دادن عظمت پیادهروی اربعین حسینی یاد كرده بود.
تقاضا برای ثبت ركورد پیاده روی اربعین در گینس!
جمعیت زائران كربلا در پیادهروی اربعین سال گذشته حدود 25 میلیون نفر تخمین زده شده است. در حالی كه فیلترهای رسانههای جریان اصلی غربی اجازه مخابره تصاویر این جمعیت میلیونی و شكوه آن را به سطح دنیا نمیدهند هنوز تلاشی درخور توجه برای قرار دادن این مراسم در منظر توجه عمومی دنیا آن هم از طریق ثبت جهانی آن در سازمان یونسكو انجام نشده است این كار را مسئولان كشور عراق باید انجام دهند و پیادهروی عظیم خانوادگی چند میلیونی اربعین را كه بیشك یك میراث معنوی است به عنوان یكی از آیینهای دینی و اصیل مردمی به یونسكو و دنیا معرفی كنند.
پیاده روی عظیم و میلیونی اربعین آنچنان كه باید به دنیا معرفی نشده است و به گفته حجتالاسلام پناهیان ما برای معرفی اسلام ناب به اهل عالم كه دلها را ببرد و اندیشهها را روشن كند، راهی بهتر از حماسه عاشورا و تجلیگاه باعظمت زیارت اربعین نداریم. این شكوه زیارت اربعین است كه نگاهها را متوجه امام حسین علیهالسلام میكند و سپس فرصتی برای تبیین راه اسلام ناب برای جهانیان به ما میدهد.
مطالب مشابه