جمعه 7 اردیبهشت 1403

12 آبان 1399

آماده سازی دو کتاب حدیثی در راستای تقریب فقه شیعه و اهل سنت

رئیس دانشکده علوم و معارف حدیث از آماده سازی دو کتاب حدیثی در راستای تقریب فقه شیعه و اهل سنت خبرداد.


به گزارش پایگاه اطلاع رسانی الاربعین، حجت الاسلام والمسلمین «سید کاظم طباطبایی» در نشست مجازی «همگرایی امت اسلامی» که  از سوی مؤسسه فرهنگی رواق تاریخ و اندیشه معاصر قم برگزار شد، اظهار داشت: یکی از مسائلی که الازهر در مجمع التقریب پیگیری می کرد این بود که بتوانیم از جهت معرفتی بین شیعیان و اهل سنت کار کنیم تا این دو بهتر از گذشته یکدیگر را بشناسند.

رئیس دانشکده علوم و معارف حدیث با اشاره به این که متأسفانه با رویکرد برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس، این مسأله حتی در بین اندیشمندان جامعه شیعی نیز کمتر دیده شده است، گفت: مجموعه دارالحدیث در کار علمی خود تلاش می‌کند بتواند از منظر فقهی هم روایات شیعه و هم روایات اهل سنت را به گونه ای به هم نزدیک کند که قابل فهم برای یکدیگر باشد.

وی بیان داشت: پیشینیان ما از جمله مرحوم شیخ طوسی در کتاب خلاف یا علامه حلی در تذکره با مبانی فقهی اهل سنت آشنا بوده اند؛ بنابراین اولین کاری که انجام دادیم همان ایده مرحوم آیت الله بروجردی است که تلاش داشتند روایات اهل سنت و شیعه مفهوم بهتری را به مخاطب ارائه کند، لذا کتاب «مدارک فقه اهل السنه علی نهج وسائل الشیعه» در شش جلد آماده شده است و کتاب «موسوعه الاحادیث الفقهیه» که جمع آوری تمامی روایات فقهی از همه مذاهب اسلامی است، فعلا در سه جلد رونمایی شده است.

حجت الاسلام والمسلمین طباطبایی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: مجموعه کارهای ما در کتاب اول ایده مرحوم آیت الله بروجردی بود که احادیث شیعه عمدتا در پی پاسخ به شبهه ای بوده که در جامعه اهل سنت مطرح بوده است و طبیعتا اگر احادیث اهل سنت را بشناسیم احادیث شیعه مفهوم و معنای بهتری پیدا می‌کند به همین دلیل یک کتاب از مجموعه روایات سنی مطابق با باب بندی کتاب وسائل الشیعه تهیه شده است.

وی اضافه کرد: بنابراین اگر شما می بینید در روایات شیعه آمده است که از مسأله ای پرسش شده است یا روایت مقید بوده است، معلوم می‌شود که روایات شیعه ناظر به آنها بوده و این کتاب معلوم می‌کند روایات شیعه در چه بستری آماده شده و در پاسخ به چه سؤالی بوده است.

این استاد حوزه و دانشگاه در معرفی کتاب دوم خاطرنشان کرد: کار دومی که انجام شد، این بود که تمامی روایاتی که شیعه و سنی راجع به هر موضوع فقهی دارند ارائه می‌کند و به دیگران نشان می دهد و در واقع یک فایل و یک مجموعه جامعی است در بین همه مذاهب اسلامی؛ یعنی همه روایات شیعه و اهل سنت و حتی فرقه های کوچک در این کتاب هست که می‌تواند کار ما را در ساماندهی مباحث فقهی تسهیل کند.

رئیس دانشکده علوم و معارف حدیث در ادامه سخنان خود خاطرنشان ساخت: دو کار در این مجموعه انجام شد، مورد اول، مخاطب شیعی دارد و مخاطب شیعی آن را می فهمد و زمینه ها و بسترهای احادیث شیعه را فهم می‌کند و کار دوم که یک کار عمومی تر هست از روایات اهل سنت استفاده می‌کند برای فهم مطالب خودمان؛ جالب است که برخی اوقات یک روایات به نقل از پیامبر یا امام صادق(ع) و امام محمد باقر(ع) در متون ما وجود دارد که توضیح و تفصیل آن در روایات اهل سنت آمده است و بر عکس این مطلب هم وجود دارد مثلا یک فعلی از وجود پیامبر در منابع اهل سنت روایت شده که امام محمد باقر(ع) یا امام صادق(ع) همین فعل پیامبر را در منابع شیعی توضیح داده اند و دلیل سخن پیامبر را بیان کرده اند که این نکته باعث می‌شود اولا هر گروه و نهادی بتواند متن خودش را بفهمد و ثانیا بتواند با مجموعه روایی و تراثی گروه دیگر آشنا شود.

وی یادآور شد: این دوکتاب در اختیار برخی از محققان اهل سنت قرار گرفت، از جمله دکتر کریمی از مؤسسه الازهر وقتی این طرح را در ایران دیدند، قبل از این که ما خودمان تبلیغی روی آن داشته باشیم، این کار را به عنوان کاری که می‌تواند به تقریب بین مذاهب بیانجامد ستودند چون ایشان از بهترین اندیشمندان معاصر مصر در زمینه اندیشه های تقریبی است، همچنین مفتی تونس، سوریه و رئیس دانشگاه زیتونه این دو کتاب را ستوده اند.

حجت الاسلام والمسلمین طباطبایی با تأکید بر این که کتاب اول 25 جلد و کتاب دوم شاید به چهل جلد برسد، ابراز داشت: این دو کتاب انشاءالله می‌تواند مسیر تقریب را در میان اهل سنت و شیعه و حتی فرقه های کوچکی که تا به حال صدایشان به جایی نمی رسیده، روشن کند همچنانکه خیلی از صاحبان مذاهب کوچک نیز از این کار استقبال کرده اند و به نظر می رسد انشاءالله تا چند سال دیگر که حدود 50 درصد کار پیش برود می‌توان امید داشت که یک محور جدیدی برای تقریب و مباحثه بین مذاهب اسلامی ایجاد شود.